Günümüzde topraktaki mineral kayıpları, besinlerin maruz kaldığı pişirme teknikleri ve asit yağmurları gıdaların besin öğelerini kaybetmesine neden olmaktadır. Aynı zamanda günlük hayatın hızı da kaliteli gıda tüketiminin çoğunlukla önüne geçmektedir. Bu gibi durumlarda takviye edici gıda adeta kurtarıcı olarak karşımıza çıkar.
Takviye Edici Gıda Nedir?
Çoğu kişi beslenme alışkanlıkları ya da günlük diyet koşulları nedeniyle kalsiyum, magnezyum, C vitamini, E vitamini gibi çeşitli besinin alımında sorun yaşamaktadır. Zamanla vücutta azalan bu besin öğeleri birtakım sağlık sorunlarının meydana gelmesine, yorgunluk, halsizlik gibi durumların oluşmasına neden olmaktadır.
Takviye edici gıda vücutta var olan ya da üretilemediği için dışarıdan alınması gereken gıdalardır. Günlük beslenmenin pekiştirilmesi ve vitamin, mineral gibi besin eksikliklerin yol açtığı sorunların giderilmesi amacını taşıyan ürünlerdir. Dolayısıyla takviye edici gıdalar mineral, vitamin, yağ, protein gibi farklı besin öğelerinden hazırlanmaktadır.
Gıda takviyeleri Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilgili yönetmelikleri doğrultusunda ve belirlediği kurallar çerçevesinde üretilmektedir. Aynı zamanda ürün içerisinde bulunabilecek bileşenler ve bitkiler bakanlık tarafından belirlenmektedir.
Gıda Takviyeleri Nelerdir?
Takviye edici gıdalar arasında;
- Vitaminler,
- Mineraller,
- Bitkisel takviyeler,
- Probiyotikler,
- Omega-3, Omega-6, Omega-9 gibi yağ asitleri,
- Hyalüronik asit gibi spesifik takviyeler yer almaktadır.
Takviye Edici Gıdalar Ne İşe Yarar?
Takviye edici gıda kişilerin günlük besin ihtiyaçlarını karşılar. Aynı zamanda mevcut tedavilere destek amaçlı olarak da kullanılabilmektedir.
Özel formülasyona sahip olan gıda takviyelerinin farklı kullanım amaçları bulunmaktadır. Örneğin; multivitamin takviyesi düzensiz beslenen ya da diyet yapan kişilerin günlük vitamin mineral ihtiyacını karşılarken aynı zamanda kişinin enerji seviyesini de arttırır. Bir başka gıda takviyesi olan C vitamini ise bağışıklık sistemini destekler.
Takviye Edici Gıdalar Hangi Durumlarda Kullanılır?
Takviye edici gıdalar, herhangi bir hastalığı önleme ya da tedavi etme işlevine sahip değillerdir. Ancak mevcut tedavilerin desteklenmesi amacı ile kullanılabilmektedir.
Kişilerin yaşına, cinsiyetine, hastalık durumuna, hamilelik durumuna, bulunduğu coğrafi konuma gibi çeşitli koşullara göre ihtiyaçları değişmektedir. Bu gibi özel koşullarda normal gıdalardan alınan besin öğelerinin desteklenmesi amacıyla takviye edici gıda kullanım gerekliliği ortaya çıkabilmektedir.
Yeterli ve dengeli beslenen yetişkinler genellikle vitamin ve mineral desteğine ihtiyaç duymazlar. Ancak sağlıklı da olsa bazı özel durumları olan bireylerin takviye edici gıdalardan destek alması gerekebilmektedir. Bu durumlar aşağıdaki gibidir:
- Demir yetersizliği anemisinin varlığı
- Düşük enerji içeren diyet programının uygulanması
- Psikolojik ya da ekonomik sebeplerden dolayı yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanamaması
- Bir hastalığa bağlı beslenme (nutrisyon) tedavisinin alınması
- Bebek ve çocuklarda D vitamini yetersizliğinin önlenmesi
- Gebe ve emziren kadınlarda demir, fosfat, B12 vitamin eksikliğinin önlenmesi
- Menopoz sonrası fazla kemik kaybı yaşanması
- Diyaliz tedavisi görülmesi
- İleri yaştaki kişilerin vitamin ve mineral eksikliğinin önlenmesi
- Vejetaryenler ve vegan beslenme tarzının benimsenmesi
- Uzun süre antasit, antibiyotik, laksatif, diüretik gibi ilaçların kullanılması
- Besin alımını engelleyen alerjik hastalıklara sahip olunması
Gıda Takviyelerinin Faydaları Nelerdir?
Takviye edici gıdalar çeşitli durumlar için kullanıldığı için faydaları da oldukça çeşitlidir. Dolayısıyla her ürünün farklı farklı incelenmesi gerekmektedir. Takviye edici gıda faydalarına örnek vermek gerekirse;
- Kalsiyum içeren gıda takviyesi ürünleri kemikleri güçlendirmeye ve kemik erimesini önlemeye yardımcı olmaktadır.
- C vitamini, E vitamini, çinko ve bakır içeren gıda takviyesi ürünleri yaşlılık sebepli sarı nokta hastalığı riski olan kişilerde görme kaybı sorunları sürecini yavaşlatabilmektedir.
- Folik asit içeren takviye edici gıda ürünleri doğum kusuru riskini azaltabilmektedir.
