Vitaminler, vücudun sağlıklı bir şekilde çalışmak için ihtiyaç duyduğu organik bileşiklerdir. Tüketilen pek çok besinde bulunan bu bileşikler gerekli durumlarda dışarıdan takviye olarak da alınabilmektedir. Vitaminler hakkında bilgi sahibi olmak sağlıklı bir yaşam sürmenin temelini oluşturmaktadır. Bu sayede sağlıklı bir şekilde beslenebilir ya da ihtiyacınız olan takviyeleri alabilirsiniz.

Vitaminler Kaç Gruba Ayrılır?

Vitaminleri suda çözünen ve yağda çözünen olmak üzere gruba ayırmak mümkündür. Temel farkları bir grubun vücutta depolanırken diğer grubun idrar yolu ile dışarı atılmasıdır.

Suda çözünen vitaminler; B vitaminleri ve C vitaminidir. Bu vitaminlerin suda çözünmesi vücutta yeterli miktarda birikmesini engellemektedir. Çünkü suda çözünen vitaminler idrar yolu ile dışarı atılırlar. Dolayısıyla vücutta depolanabilen vitamin türü değildirler. Dolayısıyla düzenli olarak takip edilmesi ve gerekiyorsa dışarıdan takviye olarak alınmaları gerekmektedir.

Yağda çözünen vitaminler; A, D, E ve K vitaminleridir. Yağda çözündükleri için vücutta birikmeleri oldukça kolaydır. Dolayısıyla vücutta depolanabilen vitaminlerdir. Suda çözünen vitaminlerin aksine yağda çözünen vitaminlerin fazla miktarda alınması çeşitli sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle aşırı doz kullanımdan kaçınılmalıdır.

Günlük Vitamin İhtiyacı Ne Kadardır?

Günlük vitamin ihtiyacı kişilerin ihtiyaç durumuna ve vitaminlerin özelliklerine göre değişkenlik göstermektedir. Çeşitli araştırmalar sonucunda genel olarak sağlıklı bir kişinin günlük alması gereken vitamin değerleri belirlenmiştir. Ancak bu değerler yetişkin bir kadına, erkeğe ve çocuğa göre de farklılaşmaktadır. Örneğin; bir kişinin alması gereken günlük K vitamini ihtiyacı yetişkin bir erkek için 80 mcg iken bir çocuk için 15 – 30 mcg arasındadır. Aynı zamanda vücutta belirli oranda bulunması gereken vitaminlerin de referans değerleri belirlenmiştir. Örneğin; D vitamininin referans değeri 50 – 70 ng/ml arasında olmalıdır.

Vitamin eksikliğinin neden olabileceği sağlık problemleri ile karşılaşmamak için düzenli beslenmeli ve gerekli ise dışarıdan vitamin takviyesi almanız gerekmektedir.

Vitaminler Hangi Görevlere Sahiplerdir?

Vitaminler farklı çeşitlere ayrılmıştır ve her birinin vücutta farklı görevleri vardır. Bu nedenle her grup ayrı ayrı incelenmelidir. Ancak genel olarak vitaminler aşağıdaki görevlere sahiplerdir;

• Kaslarda oluşan krampların azalmasını sağlar.
• Hücre zarı ve DNA gibi yapısal alanlarda oluşan herhangi bir zarardan korunulmasına yardımcı olur.
• Vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Kemikleri güçlendiren vitaminler eklem sağlığı için oldukça önemlidir.
• Kandaki yağ oranını dengeler. Aynı zamanda damar tıkanıklığına engel olur.
• Üreme sorunlarının tedavisinde kullanılır.
• Vücuttaki yaraların daha hızlı bir şekilde iyileşmesini sağlar.
• Vücudun hastalıklarla savaşmasını sağlar.
• Stres, yorgunluk gibi olumsuz durumların önüne geçer.
• Depresyon ve ankisiyete başta olmak üzere psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde takviye olarak kullanılır. 

Vitaminler Nelerdir?

A Vitamini

Vitaminler arasında bulunan A vitamini metabolizmanın sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlamaktadır. Özellikle büyüme çağındaki çocukların kemiklerinin güçlenmesinde oldukça etkilidir. Aynı zamanda göz sağlığı için de önemli bir vitamindir.  

Süt, peynir, portakal, havuç, balkabağı gibi yiyeceklerde bulunmaktadır.

B1 Vitamini (Tiamin)

Halsizlik, kas yorgunluğu, iştahsızlık gibi problemlerin giderilmesinde kullanılan bir vitamindir.

Arpa, bulgur, ceviz, fındık, et, süt, yumurta gibi yiyeceklerde bulunmaktadır.

B2 Vitamini

Vitaminler arasında bulunan B2 vitamini cilt hastalıklarına iyi gelen bir vitamindir.

Ispanak, lahana, balık, karaciğer, pirinç, mısır gibi yiyeceklerde bulunmaktadır.

B3 Vitamini

B3 vitamini vücutta onarımda görevli bir vitamindir.

Nohut, mercimek, tavuk, balık, darı, yulaf gibi yiyeceklerde bulunmaktadır.

B6 Vitamini

B6 vitamini tıpkı B1 vitamini gibi enerji üretiminde önemli göreve sahip bir vitamindir.

Bakla, nohut, yürek, dalak, sarımsak, pırasa, turp gibi yiyeceklerde bulunmaktadır.

Vitaminler: B12 Vitamini

B12, hayvansal protein kaynaklı bir vitamindir. Kaslarda oluşan sertliğe ve kasılmalara iyi gelir. Aynı zamanda unutkanlık sorunu için sıklıkla kullanılmaktadır.

Tavuk, hindi, ıstakoz, midye, balık gibi yiyeceklerde bulunmaktadır.

C Vitamini

Genellikle enfeksiyona bağlı bağışıklık problemlerinin tedavisinde kullanılmaktadır.

Portakal, mandalina, domates, rezene, pancar, ıspanak gibi besinlerde bulunmaktadır.

D Vitamini

Temel kaynağı güneş ışığıdır. Balık yağı harici diğer hayvansal ya da bitkisel gıdalarda D vitamini bulunmaz. Kemiklerin güçlenmesi için oldukça önemlidir.

E Vitamini

Mide rahatsızlıklarının giderilmesinde önemli etkilere sahiptir.

Zeytin, avokado, ceviz, roka, maydanoz, tere gibi yiyeceklerde bulunmaktadır.

K Vitamini

Kanın koyulaşmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda kalsiyumun vücuda alımını da kolaylaştırır.

Balık, ıstakoz, karides, karnabahar, maydanoz, brokoli gibi yiyeceklerde bulunmaktadır.

Kimler takviye almalıdır?

Günlük enerji miktarı 1500 kaloriden az olan kişilerin mutlaka vitamin takviyesi alması gerekmektedir. Aynı zamanda yaşlıların, düzenli ve fazla miktarda alkol kullananların, doğum kontrol hapı alanların da takviye almalarında yarar vardır.

Kan tahlilleri sonucunda vitamin eksikliği çıkan ve bunu besin yolu ile karşılayamayan kişilerin de gerekli vitaminler için takviye kullanması gerekmektedir.

Hangi Durumlarda Vitamin Takviyesi Kullanılmalıdır?

Bazı besin maddelerinin düzenli olarak tüketilmemesinden kaynaklanan vitamin eksiklikleri sağlık üzerinde istenmeyen durumlara yol açar. Bu durumlara engel olmak için besin yoluyla alınamayan vitaminler takviye yolu ile alınabilmektedir.

Vitamin takviyesi kullanılmasını gerektiren sebeplerden bir tanesi de sindirim sisteminde bulunan rahatsızlıklardır. Bazı kişiler sindirim sisteminde bulunan bir rahatsızlıktan dolayı besin maddelerinden alması gereken vitamini yeteri kadar alamaz. Bu durum genelde emilim bozukluklarında görülen bir problemdir. Dolayısıyla dengeli ve düzenli beslendiği halde sindirim sisteminde bulunan rahatsızlıklardan dolayı yeterli vitaminin alınamadığı durumlarda da takviye ürünler kullanılmalıdır.

Hamilelik gibi bazı özel durumlar da vitamin takviyeleri kullanımını gerektirmektedir.